Bir dönüm noktası olarak Kobani: (IŞ)İD ve PKK üzerine notlar

01.10.2014 Vatan
Kurdî bixwîne | Lire en Français

(IŞ)İD:
·  Başlangıçta mezhep temelli bir örgüt sanılan, Suriye ve Irak’ta esas olarak Şii ve Nusayrileri hedef aldığı düşünülen (IŞ)İD ne zamandır sanki sadece Kürtlerle savaşıyor. Bu da bölgedeki tek tehdidin mezhep savaşları olmadığını gösteriyor.
·  (IŞ)İD’in asıl gücünü, yarattığı korkudan aldığı Kobani’de ortaya çıktı. Örneğin Musul’u nerdeyse kurşun sıkmadan ele geçiren örgüt ilk kez karşısında korkmayan, ciddi olarak direnen bir halk ve örgütle karşılaşınca, açık silah üstünlüğüne rağmen durakladı.
·  Kobani’deki direnişin verdiği moralle, uluslararası koalisyonun hava saldırıları desteğini de alan Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ne (KBY) bağlı peşmergeler (IŞ)İD ile sert çatışmalara girip Irak Kürdistanı’nda işgal ettiği yerleri geri almaya çalışıyorlar. Onlara Kandil’den gelen HPG güçleri de yardım ediyor. Yani (IŞ)İD hakimiyet alanını genişletmek isterken tam tersine kayıplar yaşayabilir.
·  Kobani’de başarılı olmamak (IŞ)İD için yolun sonu anlamına gelmez, fakat özellikle Suriye’deki durumunun ciddi olarak sarsılacağı açık. Ağırlığı Irak’a kaydırması halinde de karşısına esas olarak yine Kürtler çıkacaktır. Kobani’yi ele geçirebilse (ki bu aşamadan sonra iyice zorlaşmış gözüküyor) bile elinde tutabilmesi, halk desteği olmadığı için mümkün olmayacaktır. Diğer bir deyişle aldığına pişman bile olabilir.
·  Koalisyonun hava saldırılarının (IŞ)İD’e darbe indirdiği muhakkak. Buna karşılık Guardian’da Hassan Hassan’ın yazdığı (‘What the Isis jihadis lose in strength from the air strikes they may gain in legitimacy’) gibi (IŞ)İD bu sayede hem saflarını sıklaştırıyor, hem rakip İslamcı örgütlere karşı elini güçlendiriyor (rakip gruplardan (IŞ)İD’e katılımların hava saldırılarından sonra daha da arttığı söyleniyor), hem hakkındaki “büyük güçlerin ajanı, taşeronu” gibi suçlamalardan kurtuluyor ve buna bağlı olarak İslam dünyasının genelinde kendisine yönelik ilgi ve sempati artıyor.

PKK:
·  Kobani direnişi PKK hareketi için tam bir dönüm noktası. Zira Rojava, dolayısıyla Kobani hem Abdullah Öcalan’ın “demokratik özerklik” önermesinin denendiği bir laboratuar hem de PKK için “bölgesel güç” olabilmenin anahtarı. Kobani’nin kaybı bütün bu iddiaları ciddi olarak gölgeler.
·  Tersi olur Kobani direnişi başarıyla sonuçlanırsa PKK “bölgesel güç” olma yolunda çok önemli bir aşamayı geçmiş olur. Ayrıca tüm dünyanın alt etmek için seferber olduğu (IŞ)İD’i ilk kez dize getiren bir örgüt olarak uluslararası prestiji artar.
·  Ankara’nın Kobani direnişine (IŞ)İD değil de PYD/YPG, dolayısıyla PKK ekseninden bakıyor olmasını bu bağlamda değerlendirmek gerekiyor. Başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere siyasi iktidarın tüm önde gelen isimlerinin, uluslararası koalisyona hedef olarak (IŞ)İD’in yanısıra PKK’yı (tabii bu arada Esad rejimini de) gösterme stratejisinin ne derece başarılı olacağı belirsiz. Ancak koalisyonun Kobani’yi kuşatan (IŞ)İD mevzilerini bombalama konusundaki hevessizliğini Ankara’nın rezervlerine bağlayabiliriz.
·  Türkiye’de çözüm için aynı masada oturan tarafların Kobani üzerinden gerginlik yaşamaları doğal olarak çözüm sürecini de tehlikeye atıyor. İlginç olan, Kandil’den Kobani yüzünden sürecin bittiği/bitebileceği açıklamaları gelirken hükümet sürece hiçbir şey olmayacağında ısrarlı. Herhalde bu noktada en çok Öcalan’a güveniyor, onun Kandil’i ve dolayısıyla PYD/YPG’yi Ankara ile uyumlu bir rotaya çekeceğini düşünüyor/umuyorlar.
·  Olabilir. Gerçekten de PKK lideri, yapacağı açıklamalarla hareketinin Türkiye, Irak ve Suriye’deki pozisyonlarının değişimini, hükümetin beklentilerine uygun olarak gerçekleştirebilir. Fakat bir noktanın altını çizmek şart: PKK hareketinin hiçbir kolu ve hiçbir aktörü, şu anda siyasi iktidarı rahatsız eden yaklaşımları Öcalan’dan habersiz, hele ona rağmen hayata geçiriyor değiller. Örneğin Başbakan Davutoğlu, PYD ile Ankara arasındaki sorunların sorumlusu olarak Salih Müslim’i işaret ediyor. Halbuki Rojava’da (ve Türkiye’de, Irak’ta...) işler büyük ölçüde Öcalan’ın bilgisi dahilinde ve onun talimatlarına göre yürüyor. Kısacası PKK liderinin muhtemel politika değişikliklerini,  “Öcalan yine Kandil’e ayar verdi..” gibi sunmayı sürdürmenin hiçbir inandırıcılığı yok.
Öte yandan topu sürekli Öcalan’a atıp Kürt siyasi hareketinin diğer aktörlerini işlevsizleştirmeye kalkmanın çözüm sürecinin selameti açısından çok akıl kârı olmadığı açık. Bu nedenle bugün yapılması beklenen Davutoğlu-Demirtaş görüşmesi olumlu bir adım.

Destek olmak ister misiniz?
Doğru haber, özgün ve özgür yorum ihtiyacı
Bugün dünyada gazeteciler birer aktivist olmaya zorlanıyor. Bu durum, kutuplaşmanın alabildiğine keskin olduğu Türkiye'de daha fazla karşımıza çıkıyor. Halbuki gazeteci, elinden geldiğince, doğru haber ile özgün ve özgür yorumla toplumun tüm kesimlerine ulaşmaya çalışmalı ve bu yolla, kutuplaşmayı artırma değil azaltmayı kendine hedef edinmeli. Devamı için

Son makaleler (10)

22.12.2024	CHP ne zaman “Türkiye’nin birinci partisi” gibi davranacak?
18.12.2024	Transatlantik: Trump Erdoğan’ı neden övdü? PYD/YPG’nin geleceği Golani’nin zor sınavı
17.12.2024	Mehmet Altan ile Türkiye’nin gidişâtı (4): Suriye’nin geleceği - CHP’li belediyelere haciz
15.12.2024	11 soruda, YPG ya kendini fesheder mi ya da feshedilir mi?
15.12.2024	Murat Yetkin ile söyleşi: Meraklısı İçin Ortadoğu Kitabı
12.12.2024	Bahçeli’nin İmralı hamlesine seçmen nasıl bakıyor? Burak Bilgehan Özpek ile söyleşi
10.12.2024	Transatlantik: Suriye’yi nasıl bir gelecek bekliyor?
08.12.2024	Hamas, Hizbullah ve Esad: İran’ın “Direniş Ekseni” tarihe karışırken
06.12.2024	Behlül Özkan ile söyleşi: 1982’deki Müslüman Kardeşler’in Hama ayaklanmasından bugüne
04.12.2024	Murat Özçelik ile söyleşi: Türkiye Suriye’de ne yapabilir? Ne yapmalı?

22.12.2024		CHP ne zaman “Türkiye’nin birinci partisi” gibi davranacak?
22.09.2024		Ruşen Çakır nivîsî: Di benda hevdîtina Erdogan û Esed de
17.06.2023		Au pays du RAKI : Entretien avec François GEORGEON
21.03.2022		Ruşen Çakır: Laicism out, secularism in
19.08.2019		Erneute Amtsenthebung: Erdogans große Verzweiflung
05.05.2015		CHP-şi Goşaonuş Sthrateji: Xetselaşi Coxo Phri-Elişina Mualefeti
03.04.2015		Djihadisti I polzuyutsya globalizatsiey I stanovitsya yeyo jertvami. Polnıy test intervyu s jilem kepelem
10.03.2015		Aya Ankara Az Kobani Darse Ebrat Khahad Gereft?
08.03.2015		La esperada operación de Mosul: ¿Combatirá Ankara contra el Estado Islámico (de Irak y el Levante)?
18.07.2014		Ankarayi Miçin arevelki haşvehararı